همایش ملی کاربرد تحلیل‌های علمی در باستان‌سنجی و مرمت میراث فرهنگی

باستان‌سنجی مجموعه فعالیت­‌های میان رشته‌ای است که از علوم مختلف پایه (فیزیک، شیمی و زمین‌شناسی و ریاضیات و آمار و دیگر علوم مهندسی) در خدمت باستان‌شناسی استفاده می‌کند، پژوهش در ساختار شیمیایی و فیزیکی مواد و مصالح سازنده این آثار و اشیاء، منشاءیابی، اصالت‌سنجی، سالیابی و تاریخ‌گذاری آن‌ها و انجام تحلیل‌های دقیق و جامع براساس روش‌های علوم فیزیک، شیمی، زمین‌شناسی، کانی‌شناسی، جغرافیا و ریاضیات، از جمله فعالیت‌های پژوهشی این رویکرد است. به نحوی که با شناخت خواص فیزیکی-شیمیایی و کانی‌شناختی مواد آلی و معدنی تاریخی و باستانی، اهدافی از قبیل شناسایی منشاء اولیه مواد، سالیابی دقیق و تخمینی و شناخت فناوری ساخت و تکنولوژی به کار رفته در مراحل فرآوری، بررسی آثار جعلی در مقابل اصلی و نگه‌داری و حفاظت از میراث فرهنگی و غیره را پیگیری می­کند.

از این رو در راستای ارتقاء منابع علمی مرتبط با باستان‌سنجی و حفاظت میراث فرهنگی، گروه مرمت و باستان‌سنجی دانشگاه هنر اسلامی تبریز به همراه مرکز تحقیقات مرمت بناها و بافت‌های تاریخی- فرهنگی دانشگاه هنر اسلامی تبریز و هم‌چنین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان‌ شرقی دست‌اندرکار برگزاری دو دوره همایش ملی کاربرد تحلیل‌های علمی در باستان‌سنجی و مرمت میراث فرهنگی در اردیبهشت ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ شدند و مجموعه مقالات آن به کوشش مهدی رازانی و بهرام آجورلو توسط انتشارات دانشگاه هنر اسلامی تبریز در زمستان ۱۳۹۳ چاپ شده است.
همایش‌­های فوق در محورهایی شامل: بررسی روش‌های نوین مطالعه و پژوهش بر روی یافته‌های باستان شناختی، مطالعات باستان‌سنجی مواد آلی و مواد معدنی، پژوهش در ترکیب مواد و فن ساخت و تولید آثار باستانی، کاربرد آنالیزهای دستگاهی در باستان‌سنجی و علوم مرتبط با میراث فرهنگی و مطالعات علمی در حوزه‌ی حفظ و مرمت مواد و مصالح ساختمانی و همچنین ابنیه و بافت­‌های شهری تاریخی اقدام به دعوت از متخصصین و فرهیختگان این عرصه برای ایراد سخنرانی و انتشار آنها نمود. کتاب فوق شامل ۱۷ مقاله‌ی منتخب در دو حوزه حفاظت و مرمت میراث فرهنگی و باستان سنجی است.

فهرست مندرجات

پیشگفتار
بیانیه‌ی تبریز(دانلود)

بخش اول: برگزیده‌ی مقالات باستان‌سنجی

نشر القائی اشعه‌ی ایکس القائی پروتن(PIXE)  روشی غیرتخریبی برای تجزیه و تحلیل مواد در باستان‌سنجی(دانلود)
مسعود باقرزاده کثیری

منشاءیابی اُبسیدین‌های یافته‌شده از کاوش تپه بوینو خدا آفرینِ آذربایجان به روش PIXE(دانلود)
سمیه نوری، کمال الدین نیکنامی، بهرام آجورلو، محمد علیزاده سولا

فرآیند گذار از عصر مفرغ به عصرآهن بر اساس مطالعات آزمایشگاهی سفال‌های تپه سگزآباد دشت قزوین(دانلود)
حسن طلایی، احمد علی یاری

تحلیل داده‌های سنجش از راه دور (ژئوماتیک) در بررسی‌های آرکئومتالورژی معادن باستانی محدوده‌ی جیان و فریادان در استان فارس(دانلود)
سید محمد امین امامی، بامشاد یغمایی

مطالعات اولیه‌ی زمین باستان‌شناسی بر روی مواد و مصالح خاکی؛ موضوع موردی: بررسی مواد و مصالح به‌کار رفته در کهن‌دژ و ارگ تاریخی توس(دانلود)
معین اسلامی

جعل و تقلب در آثار باستانی و هنرهای تجسمی (مفاهیم، گونه‌شناسی، سرنوشت قانونی و روشهای بررسی)(دانلود)
مهدی رازانی، بهناز نصیرزاده

گاه‌شناسی درختی و اصول آن در مطالعه آثار تاریخی(دانلود)
محسن محمدی آچاچلویی، محمد معین دلدار

بخش دوم برگزیده‌ی مقالات حفاظت و مرمتِ میراث فرهنگی

مروری بر کاربرد روش‌های الکتروشیمیایی در حفاظت و مرمت آثار تاریخی فلزی(دانلود)
حمیدرضا بخشنده‌فرد

مروری بر روش‌های آنالیز بست در نقاشی(دانلود)
امیرحسین کریمی، غلامرضا وطن‌خواه

ردیابی فناوری ساخت در ریزساختارهای آثار فلزی تاریخی(دانلود)
محمد مرتضوی

بررسی و امکان‌سنجی استفاده از عسل میمند فارس به عنوان بازدارنده‌ی طبیعی خوردگی در حفاظت اشیاء برنزی(دانلود)
وحید پورزرقان

لزوم به کارگیری مطالعات مکانیسم تخریب در معماری صخره کند روستای کندوان(دانلود)
مهدی رازانی، سیدمحمد امین امامی، علیرضا باغبانان، خوزه دلگادو رودریگوئز

ارزیابی روش های استحکام بخشی جهت بهبود مشخصات مقاومتی سنگ‌های آهکی لوماشل(دانلود)
احسان محمدی، علیرضا باغبانان، فرشاد رمضان یفر، حمید هاشم الحسینی، مهدی رازانی

نقدی بر روش‌های حفاظت و مرمت تزئینات در مسجد مظفریه تبریز(دانلود)
سعید مهریار، مهدی رازانی

مطالعه و بررسی فنی لایه‌های دیوارنگاره‌ی سقف گنبد بقعه‌ی سید رکن‌الدین یزد(دانلود)
یاسر حمزوی، رسول وطن‌دوست

مطالعات فن و آسیب‌شناسی یک نمونه تاپستری از مجموعه‌ی تاپستری‌های کاخ موزه‌ی نیاوران(دانلود)
مینا ناظر، محمد مرتضایی

مروری بر فنون و روش‌های طلاکاری آثار فلزی تاریخی(دانلود)
محمد مرتضوی، محمد علی گلعذار، احمد صالحی کاخکی

چکیده های انگلیسی(دانلود)